• პირველი სამამულო წარმოების არტპორტალი
რეცენზია

დიალოგში (გა)დარჩენილები

×
ავტორის გვერდი ცირა ბარბაქაძე 00 , 0000 2267

გიგი თევზაძის  პროზა „აქ და ყველგან“ (2006)

„ყოფნა ნიშნავს იყო სხვისთვის და სხვისი

მეშვეობით საკუთარი თავისთვის. ადამიანს არა

აქვს შინაგანი სუვერენული ტერიტორია, ის ყველგან

და ყოველთვის ზღვარზეა... როცა თავის თავში

იხედება, ის უყურებს თვალებში სხვას, ან იმზირება

სხვისი თვალებით“

ბახტინი

 

 „ვნახოთ...“

„ვნახოთ...“ - ასე სრულდება გიგი თევზაძის ახალი წიგნი - „აქ და ყველგან“. ჩვენ კი ამ ფრაზით შეგვიძლია დავიწყოთ:

ვნახოთ:

წიგნის ბოლო თავი (ისევე, როგორც მთელი წიგნი) - „დიალოგი“-შეგიძლიათ წაიკითხოთ დასასრულიდან დასაწყისისკენ, შემდეგ-პირიქით, და ნახავთ, რომ არაფერი არ შეიცვლება. ტექსტი თითქოს სპირალია, არა აქვს დასასრული და არც დასაწყისი. ნებისმიერი ფრაზიდან იქ მიხვალთ, სადაც უნდა მიხვიდეთ, რადგან ის, რაც „აქაა“, ამავე დროს „ყველგანაა“, ტექსტი „ღიაა“ მკითხველის მოლოდინში, ოღონდ ისეთი მკითხველის მოლოდინში, რომელმაც შესვლამდე დაინახა, რომ კარი ღიაა.

ტექსტის სიცოცხლე იწყება მაშინ, როცა მას კითხულობენ, მანმადე ის უბრალოდ „მძინარეა“, „თვლემს“... რა თქმა უნდა, ისიც გასათვალისწინებელია, ვინ კითხულობს და როგორ კითხულობს, რამდენად შეუძლია მკითხველის ცნობიერებას ტექსტის ადეკვატური ასახვა, ამიტომაც თუ არსებობს კოდირება, არსებობს დეკოდირება, ინტერპრეტაცია... რეინტერპრეტაცია... 

რატომ აირჩია ავტორმა გადმოცემის დიალოგური ფორმა? სულში დაბადებულ დიალოგს პერსონაჟები ახმოვანებენ, რომ საბოლოოდ ისევ მონოლოგად აქციონ, ანდა, აქციონ-არაფრად. „ტექსტი აზრის გენერატორია, მოაზროვნე მოწყობილობა, იმისათვის, რომ მოქმედებაში მოვიდეს, საჭიროებს თანამოსაუბრეს. ამით გამოითქმის ცნობიერების ღრმად დიალოგური ბუნება... აქტიური მუშაობისათვის ცნობიერება საჭიროებს ცნობიერებას, ტექსტი-ტექსტს“. ლოტმანის ამ აზრს ადასტურებს ჩეზარე ბრანდი, რომელიც წერს, რომ „მხატვრული ნაწარმოები განიხილება ან თავისთავად და თავისთვის, ანდა, იმ წამში, როდესაც მას იღებს ვინმეს ცნობიერება“. ამ ყველაფერს კი გიგი თევზაძე უფრო ლაკონურად და შეკუმშულად იტყვის: „დიალოგში ვართ...“ მოგვიანებით განმარტავს: „მთელი დიალოგი არის ის, რასაც შეიძლება აზრი დავარქვათ“. დიალოგია თავად აზრი, იმის მიუხედავად, რაზე საუბრობენ პერსონაჟები, რადგან მთავარი ურთიერთობაა, ნამდვილი ურთიერთობა, სიტყვები და სიტყვებით გამოთქმული შინაარსი მხოლოდ საშუალებაა, ადამიანმა ჩაიხედოს ჯერ საკუთარ თავში და შემდეგ სხვის სულში, ისევე, როგორც საკუთარ სულში. სწორედ აქ იკარგება ზღვარი და ჩნდება სულისშემძვრელი შეგრძნება ზღვარდაკარგული ადამიანისა. ანალოგიური განცდა კარგად ჩანს ელუარის ერთ ლექსში:

Ищу тебя за гранью ожидания,

За гранью самого себя,

Я так тебя люблю, что уж не знаю,

Кого из нас двоих здес нет.

გიგი თევზაძის ფილოსოფიური დიალოგების აზრიც სწორედ ის არის, რომ ყოველგვარი ასიმეტრიულობა, სემიოტიკური სხვაობები და თავად ადამიანის ამბივალენტური ბუნებაც საბოლოოდ წაიშალოს, გადაიფაროს და ერთ სფეროში მოექცეს, რათა შვას ახალი რეალობა - არაფერი. აზროვნების ასეთი მექანიზმი ბაბილონის გოდოლის აშენება-რღვევის პროცესს მაგონებს.

 

როცა ყვავილი იშლება, სიტყვები წყვეტენ არსებობას

 

„...აზროვნების ელემენტარული

აქტიც კი - ეს არის თარგმანი“

ლოტმანი

 ყოველგვარი შინაარსით, საბოლოო ჯამში, აზრი გამოითქმის. იქნება ეს სამეცნიერო მეტყველება, მხატვრული მეტყველება თუ სხვა. მთავარია, მკითხველმა სწორედ ეს აზრი მოიხელთოს. გიგი თევზაძის თითქმის მთლიანად მეტაფორული ტექსტი მკითხველის ცნობიერებას ბიძგს აძლევს აზრის განვითარებისთვის, მერე კი თითქოს გაუჩინარდება და ბოლომდე არ მიჰყვება, პერსონაჟი ავტორს ამოეფარება, ავტორი კი ზოგჯერ გმირს აძლევს თავისუფლებას, თავის ნებაზე წავიდეს. მეტაფორებით გამოხატული აზრის ფერადი კალეიდოსკოპი საბოლოოდ მისტიურდება და დგება მომენტი, როცა სიტყვა კარგავს ფორმას... წინადადება და გამონათქვამი სემანტიკას, შემდეგ ყველაფერი თავიდან იწყება-იბადება სიტყვა თავისი შინაარსით, მეტაფორიზდება და ასე უსასრულოდ... ალბათ ამის გამო ამბობდა ნიცშე, რომ „ჭეშმარიტება - ეს არის მოძრავ მეტაფორათა წყება... და რომ შემეცნება მეტაფორულია და აქვს ესთეტიკური ბუნება“.

 აზრის დაბადება ყვავილის გაშლას ჰგავს, მოუხელთებელია... ყოველ გაზაფხულზე კვირტებს რომ უდარაჯოთ, მაინც გაგექცევათ ის დრო, როცა ის იშლება. თითქოს ეს დაბადება სულ სხვა განზომილებაში ხდება, მაშინ, როცა ადამიანს ძინავს(არა მხოლოდ ფიზიკური, არამედ მეტაფიზიკური ძილითაც) და ეჩვენება, რომ ცხოვრება-სიზმარია.

რატომ ჰგავს ყვავილის გაშლა აზრის დაბადებას? აზრის დაბადებაც მოუხელთებელია... ჩვენმა აჩქარებულმა ეპოქამ კი მთლიანად შთანთქა სიცოცხლის არსი. ადამიანი კი არ ცხოვრობს, არამედ-გარბის... თითქოს ცხოვრების აზრი მარათონი იყოს. იქნებ ღირდეს, მკითხველმაც ისწავლოს „შენელებული კადრებით“ აზროვნება? ამისათვის კი შემიძლია გიგი თევზაძის წიგნიდან შემოგთავაზოთ ფრაზები „შენელებული კადრებით“ აზროვნებისთვის. მაგალითად, იფიქრეთ: „რატომ ხდება ყველაფერი სხვა, როცა მასზე ფიქრს იწყებ?“, „ჩვენ თავისთავადგასაგებთა სამყაროში ვცხოვრობთ და ნებისმიერი ცვლილების მიზანი არის თავისთავად გასაგებობის შეცვლა“, „ბოლო საუკუნეების განმავლობაში ადამიანმა ისევე შექმნა ბუნება, როგორც ქალაქი“, „არადა, ამ დიდი და ზოგჯერ ბუნდოვანი აზრის უკან დგას სურვილი იცოდე, თუ როგორ უნდა მოიქცე ამ სამყაროში“... დანარჩენს თავად აღმოაჩენთ, როცა ტექსტს წაიკითხავთ!

ახლა ისევ აზრის დაბადებას დავუბრუნდები. როცა წიგნის პერსონაჟები „გამოუთქმელს“ მიადგებიან, თითქოს სხვა სივრცეში გადადიან, რომელშიც სიტყვა წყვეტს თავის არსებობას, ამ მდგომარეობას ავტორი მეტაფორულად „უთარგმნელობას“ ეძახის. „უთარგმნელობაში ნუ გადადიხარ“-ეუბნება ტომი ბრიგიტას, ანდა: „ისევ სიტყვებით თამაში, თარგმანი გაჭირდება“, სხვაგან: „მოიცა, მოიცა, ვეღარ გვთარგმნიან...“ (გუჩა კვარაცხელიას ერთი ლექსიდან გამახსენდა ერთი ფრაზა: „არ ითარგმნება სიზმრის სევდა...“). ბევრი რამ არ ითარგმნება სიტყვების ენაზე, მაინც რატომ არ ითარგმნება აზრი? ურიგო არ იქნება ტიუტჩევის ცნობილი ლექსის Silentium-ის დამოწმება:

Как сердцу высказать себя,

Другому как понять тебя,

Поймет ли он, чем ты живешь,

Мысль изреченная есть ложь.

 თითქოს პარადოქსია, მაგრამ მეტაფორების სამყარო იმისთვის არსებობს, რომ აგვიხსნას დაპირისპირებულობის არსი. თუ გამოთქმული სიცრუე და ტყუილია, რატომღა გამოთქვამს შემოქმედი? მაგრამ მწერალი აზრს კი არ გამოთქვამს, არამედ გამოთქმული გარკვეული შინაარსით მხოლოდ მიგვანიშნებს აზრზე და, ამავე დროს, აზრის გამოთქმის შეუძლებლობაზე. ტექსტის შინაარსი ატარებს იდეას თითოეული უჯრედით, ის აყალიბებს აზრს, რომელიც გამოუთქმელი რჩება და რომელსაც შეუძლია ერთადერთი რამ-მეტაფორიზება. ეს მსჯელობა გვიდასტურებს მოსაზრებას იმის თაობაზე, რომ ტროპულობის (ჩვენ შემთხვევაში, მეტაფორულობის) ძირები უნდა ვეძიოთ თვით ენის სტრუქტურის, როგორც ნიშანთა სისტემის, ორპლანიანობაში და შინაარსისა და გამოხატვის პლანის ასიმერტიულობაში.

გამოთქმულისა და ნაგულისხმევის ასიმეტრიულობის დამადასტურებელი მრავალი ნიმუშის მოხმობა შეგვიძლია გიგი თევზაძის ნაწარმოებიდან. თუნდაც ცალკეული თავების სათაურები: „სიყვარულის, მეცნიერების და სხვა დემონების შესახებ“, „ცხოველები და სხვა ღვთიური არსებები“, ანდა, ერთ-ერთი პერსონაჟის აზრი „სიყვარულზე, როგორც სექსუალურ ბმაზე“ და სხვა. ერთი შეხედვით, პირდაპირი წაკითხვის შედეგად, ეს ფრაზები შოკისმომგვრელია, ხოლო შემდეგ აღმოაჩენთ, რომ ეს არის რეაქცია არსებულზე და სულაც არ ნიშნავს იმას, რასაც ავტორი გულისხმობს (ან შესაძლოა, სულაც არ იცის, რომ გულისხმობს).

 „ჩვენ ვფიქრობთ, რომ რაღაც ვიცით საგნებზე, როდესაც ვლაპარაკობთ ხეებზე, ფერებზე, თოვლზე და ყვავილებზე, სინამდვილეში საგნებს მხოლოდ მეტაფორებით ვფლობთ“(ნიცშე).

 ამ შემთხვევაშიც მინდა ავტორი დავიმოწმო დიალოგის ფორმით:

 „ბეკი: ესე იგი, დიალოგი არის ერთადერთი ფორმა, რომლიდანაც არ გემუქრება არც შენი აზრების გადასხვაფერება, არც რაიმეს მიწერა შენზე?

 დი: ჰო, ფაქტიურად ეგრეა. დიალოგი იმიტომ კი არ არის დიალოგი, რომ რამდენიმე ადამიანს შორის მიმდინარეობს, არამედ იმიტომ, რომ ეს აიძულებს ავტორის წარმოსახვას გადმოსცეს მთლიანად აზრი, ყოველი მსჯელობა განიხილოს პრო და კონტრებით და, საბოლოოდ, მოგვცეს მთლიანად აზრი, შეუკვეცელი და დაუჭრელი“.

 დიახ, ავტორი მთლიანობაა, რომლიდანაც მდინარეები იღებენ სათავეს და ის ოკეანეცაა, რომელშიც საბოლოოდ ყველა მდინარე ჩაედინება.

 

მოგზაურები

 „ყველაფერი, რაც გნებავთ, - ოღონდ

არ უყუროთ უძრავად ერთი და იმავე

სარკმლიდან ერთსა და იმავე პეიზაჟს!“

გარსია ლორკა

 ენა (შესაბამისად, აზროვნებაც) თავისი ბუნებით მეტაფორულია, მხატვრული მეტყველება, მით უმეტეს. ტექსტი ხან ზედაპირზე წამოატივტივებს და ხანაც სიღრმეში მალავს მეტაფორას, რომელიც შესაძლოა კრიტიკოსს „გასაღებად“ გამოადგეს. მეტაფორად შეიძლება განვიხილოთ ლექსიკური ერთეული, წინადადება, ფრაზა... ზოგჯერ მთელი ტექსტიც კი. ზოგ შემთხვევაში ამგვარი ნაწარმოები არა მხოლოდ რამდენიმე წაკითხვის, არამედ რამდენიმე განზომილებაში წაკითხვის შესაძლებლობას იძლევა. შრეებად დალექილი ტექსტის წაკითხვა ერთგვარ არქეოლოგიურ სამუშაოს ემსგავსება, ყველა ფენას რომ თავისი სათქმელი აქვს. გიგი თევზაძის „აქ და ყველგან“ იმით არის ორიგინალური ტექსტი, რომ სწორედ ამგვარი წაკითხვის საშუალებას იძლევა.

 მოვუსმინოთ დიალოგს:

 „ტომი: არა მგონია, მოგზაურები ყველაზე ახლოს იყვნენ ღმერთთან, არა მგონია, ყოველ შემთხვევაში, ყველა არა: ისეთი მოგზაური, რომელსაც თან დააქვს თავისი სამყარო, როგორც ლოკოკინას ნიჟარა - ალბათ არა. სივრცეში გადაადგილება ვერ შექმნის სამყაროებში მოგზაურობას. პირიქით-რაც უფრო მიგეწებება ნიჟარა, მით უფრო გადააშენებ ღმერთს. ყველაზე მაღალი პილოტაჟი იქნება ადამიანი, რომელიც ადგილიდან არ იძვრის და ისე იცვლის სამყაროებს... ანუ ადგილზე ყოფნით. შეიძლება ეს ადგილზე ყოფნა მეტაფორა იყოს და არა ლოტოსის პოზაში ჯდომა - ის ახერხებს ბევრ სამყაროში მოხვედრას, საკუთარ თავზე სხვადასხვა სამყაროს აღქმის მოზომებით...“

 ამ ნაწყვეტის მთავარი მეტაფორაა - მოგზაური. ავტორი ამ ლექსემას რამდენიმე მნიშვნელობით იყენებს: მოგზაური, როგორც მოგზაური, ტრადიციული გაგებით; მოგზაური, რომელსაც თან დააქვს თავისი სამყარო, როგორც ლოკოკინას ნიჟარა და მოგზაური, რომელიც ადგილიდან არ იძვრის და ისე იცვლის სამყაროებს.

 მოგზაურის ძირითადი, ტრადიციული სემანტიკა გასაგებია, უფრო საინტერესოა მისი მეტაფორული მნიშვნელობები. ვინ არის მოგზაური, რომელსაც ნიჟარასავით დააქვს თავისი სამყარო და რას ნიშნავს: რაც უფრო მოგეწებება ნიჟარა, მით უფრო გადააშენებ ღმერთს?

 ფართო გაგებით, მოგზაური შეგვიძლია გავიაზროთ, როგორც ფიზიკურ სამყაროში ადამიანის მყოფობის მეტაფორა(ანუ ადამიანი მოგზაურია წუთისოფელში). წარმოდგენილ დიალოგში, რა თქმა უნდა, ნიჟარაც მეტაფორაა, თუმცა, კონკრეტულ კონტექსტში ის გამოიყენება, როგორც შედარება; ნიჟარა-ჩაკეტილი სამყაროა, ხოლო ადამიანი, რომელიც ლოკოკინასავით ნიჟარას დაატარებს, ისეთი ადამიანია, რომელიც ერთ, ერთადერთ სამყაროში ცხოვრობს და არ შეუძლია სხვა სამყაროს, სხვა ცნობიერების აღქმა, მიღება. გარსია ლორკა სწორედ ასეთ შემთხვევაზე იტყოდა: „ყველაფერი, რაც გნებავთ, - ოღონდ არ უყუროთ უძრავად ერთი და იმავე სარკმლიდან ერთსა და იმავე პეიზაჟს!“ ასეთი ადამიანი ხედვადაბრმავებულია, უსარკმელო, და როგორც არ უნდა შეიცვალოს სამყარო მის გარშემო, ამას მისი სული ვერ განიცდის.

 რატომ შორდება ასეთი მოგზაური-ადამიანი ღმერთს? იესო ქრისტე მოწაფეებს თავის სამყაროს ატოვებინებს, სხვაგვარად ისინი ვერ შეძლებენ ჯვრის ტარებას, მხოლოდ „ცარიელ ცნობიერებას“ შეუძლია რაიმეს მიღება. „თუ თასში ღვინო ასხია, წყალს ვერ ჩაასხამ, სანამ ღვინისგან არ გაათავისუფლებ“ (გურჯიევი). ასეთი ადამიანის სულიც გამუდმებული დაცლა-ავსების პროცესია, რომელიც (რა თქმა უნდა, მეტაფორულად) ძალიან ჰგავს მოგზაურობას. ცნობიერებაც ასე მუშაობს, წელიწადის დროებიც მონაცვლეობით დგება, ერთდროულად ვერ მოვა ოთხივე დრო. სანამ ადამიანში ფიზიკური სამყარო ზეობს, სულიც ვერ იზეიმებს.

 ... და როგორია ადამიანი-მოგზაური, რომელიც ადგილიდან არ იძვრის და ისე იცვლის სამყაროებს? კონტრასტული ფონია შემეცნებისთვის - ადამიანი, რომელიც ადგილიდან არ იძვრის, ამავე დროს მოგზაურია. ეს მოგზაური მისტიკოსია, რომელსაც ავტორი ასე განმარტავს: „ადამიანი, რომელიც ადგილიდან არ იძვრის და ისე იცვლის სამყაროებს“.

 გიგი თევზაძის დიალოგის მონაწილეები აგრძელებენ მისტიკაზე საუბარს. ამავე დროს, გრძნობენ, რომ ეს ძალზე სახიფათოა... შეუძლებელია მისტიკურის სიტყვებით გამოხატვა, თითქოს რაღაც ირღვევა... ამიტომ ეს თავი („მეშვიდე“) ასე სრულდება:

 „ტომი: ... ჩვენი საუბრის ეს ბოლო, და ალბათ მთლიანად საუბარიც, სულ ადვილად დაიყვანება მრავალსაზრისიანობის და მრავალინტერპრეტაციის შესაძლებლობის მოუხეშავ გამოთქმაზე.

 ბრიგიტა: ანუ, არც არაფერი გვითქვამს.

 ტომი: არც ვაპირებდით რაიმეს თქმას.“

 თასი დაცარიელდა... შინაარსით აგებული ფორმა დაირღვა, ავტორი მზად არის შექმნას ახალი ფორმა ახალი შინაარსით, რომელსაც, სავარაუდიალოგში დოდ, ასევე დაარღვევს... ის მიისწრაფვის უსასრულობისკენ, რომელიც ღმერთია, მისივე მეტაფორით თუ ავხსნით, ავტორმა მოისროლა ნიჟარა, ის თავისუფალი მოგზაურია!

 

„ნუ ამბობ იმას, რაც თავისთავად ცხადია“

 

„ვოლანდი:... ერთი ინგლისელი ხომ

შეეცადა, ჩვენი თავისუფლება სიტყვების და გამოთქმების

ანალიზიდან გამოეყვანა.

ბერლიოზი: მერე გამოუვიდა?

ვოლანდი: თითქოს კი, მაგრამ არა მგონია,

ამის შემდეგ თავი უფრო თავისუფლად ეგრძნო“.

გიგი თევზაძე

 

 

ფილოსოფიურ ტექსტში თავისთავადცხადისა და თავისთავადგასაგების გამოტოვებით გიგი თევზაძე ქმნის იმგვარ დიალოგს, რომელშიც ბევრი მკითხველი უგზო-უკვლოდ დაიკარგება, ბევრი კი - ნაპირს მიადგება. ასე იკარგებიან თავად ტექსტის პერსონაჟებიც, როცა ავტორს დაუსხლტებიან ხელიდან და მცირეოდენ თავისუფალ ნებას ზეიმობენ. დიდხანს არ გრძელდება მათი ბედნიერება... ავტორი (რომელიც არ მომკვდარა!), ისევ ჩვეულ რიტმში აბრუნებს გმირებს. ტექსტი ემსგავსება კარდიოგრამას, ალაგ-ალაგ „დარღვეული“ რიტმით, - ეს თავად ავტორის (და პერსონაჟების) გულისცემაა, რომელიც ასე გადამდებია მკითხველისთვისაც.

 მაინც სად არის თავისუფალი ნება? იკვლევენ „დიალოგში დარჩენილი“ პერსონაჟები (სხვათა შორის, ცნობილი და სიმბოლური გმირები - ტომი, ბრიგიტა, ჰეკლბერი, ვოლანდი, ბერლიოზი, ბეკი...). სიცოცხლით, წესებით, ქსელებით შემოზღუდული ადამიანის სული სად პოულობს გამოსავალს? ამ სამყაროში, თუ ამ სამყაროს მიღმა(როგორც ბარათაშვილი: „გულისთქმა ჩემი შენს იქითა ეძიებს სადგურს, ზენაართ სამყოფს, რომ დაშთოს აქ ამაოება!“).

 „ტომი: ... თუ ადამიანი ისტორიულად თვითონვე შემოიზღუდავს თავს წესებით, რომლის მიხედვითაც მოსალოდნელი ქცევა ერთგვაროვანი ხდება, მაშინ სახეზეა თავისუფალი ნების და, შესაბამისად, სამყაროში ღმერთის ყოფნის შემცირებაზე მიმართული ქმედება.

 ბრიგიტა: ეგეც მართალია, ყველაფერი - სპორტული თამაში, სახელმწიფო, ოჯახი, დასასვენებელი პარკი, - იმას მიუთითებს, რომ თავისუფალი ნება ლამის მარტო წერაში რჩება, და თუ სხვა თეორიებსაც გავითვალისწინებთ, იქაც არ რჩება, იმდენად დიდია გავლენები და დუბლიკაციები“.

 ... და თუ ჩვენს ენაზე ვთარგმნით, შემოქმედება მაინც არის მცირე ჭუჭრუტანა, საიდანაც თავისუფლება იმზირება (ავტორისთვის), ხოლო „დიალოგში დარჩენილები“ გათავისუფლებას ავტორის შეზღუდვაში ხედავენ: „საინტერესო პარადოქსი გამოდის - იქ, სადაც ავტორი იზღუდება, პერსონაჟი თავისუფლდება“ (გ.თ.).

 პოსტმოდერნისტული ტექსტოლოგიის მთავარი მეტაფორა ავტორის სიკვდილის შესახებ გიგი თევზაძის წიგნით არ დასტურდება, პირიქით, ავტორი არ მომკვდარა! „თუ ტექსტში ვართ, ამაზე ლაპარაკიც კი ზედმეტია, როგორი ირლანდიური ქელეხებიც არ უნდა გადავუხადოთ ავტორს.“ (გ.თ.).

 ხოლო, თუ დიალოგის მონაწილეები ტექსტის გარეთაც არსებობენ და თუ ღმერთი ავტორია, მაშინ?...

 ეს კითხვა იხილეთ წიგნის 56-ე გვერდზე და პასუხსაც აქვე ამოიკითხავთ!

  

წიგნი მაწვნის რიგსა და ლიტერატურულ კაფეზე

 როგორ აირეკლება გიგი თევზაძის ტექსტი მკითხველზე? ალბათ, განსხავებულად, იმის მიხედვით, ვისი ცნობიერება როგორ მიიღებს აზრის ამ ერთგვარ გადანერგვას. ეს პროცესი მაგონებს სახარებიდან იგავს მთესველებზე: ცათა სასუფევლის საიდუმლოებანი ვისაც არ ესმის, იესო იგავებით ელაპარაკება: „აჰა, გამოვიდა მთესველი დასათესად. თესვისას ზოგი მარცვალი გზისპირას დავარდა, მივიდნენ ფრინველები და აკენკეს იგი; ზოგი კლდოვანზე დავარდა, სადაც მიწა ბევრი არ იყო და მალე აღმოცენდა, ვინაიდან ნიადაგს სიღრმე არ ჰქონდა. ხოლო მზე რომ ამოვიდა, დაჭკნა და რაკი ფესვი არ ჰქონდა, გახმა. ზოგი ეკლებში ჩავარდა, გაიზარდა ეკლები და მოაშთო ისინი. ზოგი კი პოხიერ მიწაზე დავარდა და ნაყოფი გამოიღო: ზოგმა-ასი, ზოგმა-სამოცი და ზოგმა-ოცდაათი. ვისაც ყურნი აქვს, ისმინოს!(მათე, 13, 1-9).

 გიგი თევზაძის პერსონაჟები აგრძელებენ დიალოგს, ეს დიალოგი ახლა, ამ წამსაც გრძელდება, რადგან თავად ავტორის სამყაროა დიალოგი, როგორც „ყოფნის ერთადერთი ფორმა“, რომელიც, ამავე დროს, არასოდეს სრულდება. ტექსტიც სპირალურია, მისი აღქმაც და მასზე წერაც. ისევ ავტორს დავესესხები: „დიალოგი არის აზრის გადმოცემა, ამიტომ ის სალაპარაკოდ არ გიბიძგებს, ის გიბიძგებს ფიქრისკენ და საკუთარ თავში დიალოგის აღმოჩენისკენ“. ამ ტექსტს თუ წაიკითხავთ, ალბათ, დამერწმუნებით, რომ შეუძლებელია მისი ტრადიციული განხილვა.

 კითხვაზე: რაზეა ეს ტექსტი? ვერ გიპასუხებთ, ანდა, ძალიან ბუნდოვნად, ისე, რომ მაინც ვერაფერს გაიგებთ: მაცივარსა და ლექსზე, მაწვნის რიგსა და ლიტერატურულ კაფეზე, არეკვლასა და ასარეკლებზე, რამდენიმე სამყაროში ერთად ცხოვრებაზე, იმაზე, თუ რატომ არ უნდა დახოცოს ჩუნის პროვინციის გუბერნატორმა მგლები, ტექსტში და ტექსტის გარეთ არსებობაზე, ავტორსა და პერსონაჟზე, აუცილებლობასა და შემთხვევითობაზე, თავისუფალ ნებასა და ყოვლისდასაზღვრულობაზე, თავისთავადგასაგებ და თავისთავადგაუგებარ საგნებსა და მოვლენებზე, ეს წიგნია ყველაფერზე და არაფერზე... და, რა თქმა უნდა, - მეტაფორულად.

 ავტორი მაფრთხილებს: „არანაირი ეზოთერიკა - სტრუქტურაა ასეთი - ტექსტებს შორის მხოლოდ დიალოგია ისეთი, რასაც ვერ გამოთქვამ - რომ გამოთქვა, სხვა ტექსტად უნდა გარდაქმნა“ .

 თბილისი, 2006  წელი.

ამავე რუბრიკაში
  კვირის პოპულარული